«بیات ترک» یا «بیات زند» از آوازهای متعلّق به دستگاه شور است. نت شاهد این آواز درجه سوّم گام شور و نت ایست، درجه هفتم آن است. 

در باب وجه تسمیه واژه «بیات»، سخنهای گوناگونی نقل شده‌است. دربحورالالحان فرصت‌ شیرازی آمده‌است: «بیات نام قبیله‌ای از قبایل ترکمن است و مقام بیات یا بیاتی در موسیقی ایرانی و ترکی مقتبس از آهنگهای این قبیله است.»

گروهی معتقدند که اگرچه «بیاتی» مربوط به آهنگهای ترکان  و «بیاتی خواندن» به معنی خواندن دوبیتی‌های عاشقانه در موسیقی ترک است، اما آواز بیات ‌ترک از گوشه‌های موسیقی ایرانی تشکیل شده و احتمالاً تسلّط ترکان بر ایران، موجب این انتساب گردیده‌است. عارف قزوینی می‌گوید: «بدبختانه این آواز به بیات ترک مشهور شده در صورتیکه روح ترک اصلاً از این آواز مطّلع نیست».

در دل گوشه‌های موسیقی ملّی ایران، حکایت بسیاری ازدردها، رنج‌ها، شادى‌ها، شِکوِه‌ها و امیدهای مردم سرزمینمان، از روزگاران کهن تا امروز، نهفته است.
تنوع گوشه‌ها و نغمه‌ها در محدوده هر یک از دستگاه‌ها و آوازها، امکان بیان اقوال و احوال گوناگون را، برای نوازندگان و خوانندگان ایرانی میسّر ساخته ‌است. با این وجود آنها که با موسیقی ایران انس و الفتی دارند به این راز پی ‌برده‌اند که هر کدام از دستگاه‌ها و آوازهای «ردیف»، زبان بیان پاره‌ای از احوالات انسانی است.
اگر قول پاره‌ای از بزرگان موسیقی ایرانی را بپذیریم و واژه «بیات» را در واقع شکل تغییر یافته «به یاد» بدانیم، آنوقت می‌توان «بیات ترک» را راز ‌و ‌نیاز و نیایشی دانست به یاد آن ترکِ زیباروی ازلی .

استاد عسگری اعتقاد دارند بیات نوعی از شعر است که به مثنوی نزدیک است.بیات ترک یعنی مثنوی زیبا خواندن البته در قدیم به این آواز مایه میگفتند(در پست قبلی در این مورد توضیحاتی ارائه گردید) .همچنین درمورد بیات راجه که قدیم بیات را برای آن بکار نمیبردند بلکه آواز راجه مینامیدند که این آواز از قسمتهای متعدد بهمراه ضربی مخصوص به خودش میباشد.

در مورد آواز بیات ترک و قسمتهای متعدد بهمراه دور و شعباتی که در این آواز خوانده میشود در پستهای بعدی خواهم نوشت.

آواز مایه (بیات ترک)

شعر:نظامی

آمد بهار عاشقان معشوق گلرخسار کو؟

پر بی دلان شد باغها آخر بگو دلدار کو؟

هرساعتی از بلبلی ،آید به گوشم غلغلی

امروز در عالم گلی بی زحمت صد خار کو؟

خرمن شده دیبای چین،زیبا شده صحرای چین

ای داور ناراستین ،زلف و جمال یار کو؟

فردا که در باغ طرب،گردد نظامی بسته لب

گویند هرکس ای عجب!آن مرغ خوش گفتار کو؟

آواز مایه با صدای وحید سوهانی بهمراهی سه تار علیرضا راستین:

بشوید:

همچنین درآمد بیات ترک از ردیف استاد عبدا... دوامی

بشنوید:

تا نوبتی دیگر

خدا نگهدار